Penetratietest

Definitie: Een penetratietest, ook wel pentest genoemd, is een gesimuleerde cyberaanval op een computersysteem, netwerk of webapplicatie om kwetsbaarheden en beveiligingslekken te identificeren. Het doel is om zwakke plekken te ontdekken voordat kwaadwillende hackers dat doen, zodat deze kunnen worden verholpen.

Wat is een penetratietest?

Een penetratietest is een gecontroleerde poging om in te breken in een systeem, netwerk of applicatie om kwetsbaarheden op te sporen. Een security-expert, vaak een ethische hacker, probeert op dezelfde manier toegang te krijgen als een echte aanvaller. De test is bedoeld om beveiligingslekken, zoals onveilige instellingen, zwakke wachtwoorden of kwetsbare softwareversies, te identificeren. Door deze zwakheden te ontdekken en te rapporteren, kunnen bedrijven maatregelen nemen om hun systemen te versterken en te beschermen tegen echte aanvallen.

Hoe werkt een penetratietest?

Een penetratietest bestaat uit verschillende fasen:

• Voorbereiding en planning: De doelen van de test worden bepaald. Dit kan een specifiek systeem, een netwerk, of een applicatie zijn. Ook wordt afgesproken hoe de test wordt uitgevoerd en wie er toegang heeft tot de testresultaten.
• Verkenning: In deze fase verzamelt de tester informatie over het doelwit, zoals netwerkconfiguraties, IP-adressen en mogelijke ingangen. Dit kan actief of passief gebeuren, afhankelijk van hoeveel interactie er nodig is.
• Scannen en analyseren: De tester gebruikt tools om systemen te scannen op kwetsbaarheden, zoals verouderde software of onveilige configuraties.
• Toegang verkrijgen: De tester probeert daadwerkelijk in te breken door gebruik te maken van de gevonden kwetsbaarheden. Dit kan bijvoorbeeld door brute-force aanvallen, exploits of social engineering technieken.
• Behouden van toegang: In deze fase probeert de tester de toegang te behouden, net zoals een echte hacker zou doen, om verder te verkennen of gegevens te stelen.
• Rapportage: De bevindingen worden gedocumenteerd en gerapporteerd, inclusief de kwetsbaarheden die zijn gevonden, hoe deze kunnen worden uitgebuit, en aanbevelingen om ze te verhelpen.

Verschillende soorten testen

Er zijn verschillende soorten penetratietesten die afhankelijk zijn van het doel en de aanpak:

• Black-box testen: Bij deze test heeft de tester geen voorkennis van het systeem. Dit simuleert een scenario waarbij een aanvaller van buitenaf het systeem aanvalt zonder enige interne informatie.
• White-box testen: Hier krijgt de tester volledige toegang tot informatie over het systeem, zoals broncode, netwerkconfiguraties en architectuur. Dit helpt om diepgaande kwetsbaarheden te ontdekken.
• Gray-box testen: Dit is een tussenvorm, waarbij de tester beperkte voorkennis heeft, bijvoorbeeld toegangsniveaus die een gemiddelde gebruiker zou hebben. Dit helpt om kwetsbaarheden te identificeren vanuit het perspectief van een insider-aanvaller.
• Netwerkpenetratietest: Gericht op het ontdekken van kwetsbaarheden binnen netwerkcomponenten zoals routers, switches en firewalls.
• Webapplicatie-penetratietest: Specifiek voor het testen van beveiliging van webapplicaties, zoals SQL-injecties, XSS (cross-site scripting) en andere kwetsbaarheden die vaak voorkomen bij webapps.